Suid-Afrika is op pad na ‘n krans van R500 miljard per jaar, met die regering wat daarvan beskuldig word dat hy nie vinnig genoeg opgetree het om ‘n gas krisis in 2026 te voorkom nie.
Die Minister van Minerale Hulpbronne en Energie Minister, Gwede Mantashe, het onlangs ‘n nuwe “Gas Master Plan” vir Suid-Afrika vir openbare kommentaar gepubliseer.
Die plan beskou gas as ‘n kritieke deel van Suid-Afrika se energie mengsel en bied verskeie maniere om aanbod bekend te stel en te laat groei op grond van verskeie vraag scenarios. Dit sluit in nuwe gas aanlegte regoor die land en die omskakeling van Eskom se terugvoer stasies.
In die breë, die plan:
- Skets die rol van aardgas in die konteks van Suid-Afrika se energie mengsel
- Gee beleidsrigting aan die bedryf
- Oorweeg gas voorsienings opsies (plaaslik en internasionaal)
- Fasiliteer ‘n infrastruktuur netwerk, insluitend opsies en gebeurlikhede vir vraag onsekerhede en skuif na skoner tegnologieë
- Identifiseer vennote in die Suider-Afrikaanse Ontwikkelingsgemeenskap en
- Beskerm natuurlike hulpbronne en omgewings bates
Openbare kommentaar op die plan moet voor 15 Junie 2024 ingedien word.
Busisiwe Mavuso, uitvoerende hoof van Business Leadership, het gesê dat Suid-Afrika ‘n “gas krisis” in die gesig staar met die verskaffing van gas aan industriële gebruikers wat in 2026 ophou.
Sasol is besig om sy aardgasproduksie in 2026 te sny, en Mavuso het gesê ‘n potensiële gas krisis kan moeilikheid vir 70 000 werkgewers in Suid-Afrika veroorsaak en die ekonomie R500 miljard per jaar kos.
“Dus, jy het dalk gedink dat verlede week se konsep Gas meesterplan, wat deur die Departement van Minerale Hulpbronne en Energie gepubliseer is, duidelik die dreigende krisis sou aanspreek en ‘n geloofwaardige strategie sou voorstel om dit te vermy,” het Mavuso gesê.
“Maar hoewel dit baie lofwaardige beginsels en doelwitte bevat, spreek dit eenvoudig nie die groot kwessie aan waarmee die ekonomie te kampe het nie. Die plan het voorsienings sekerheid as ’n kern doelwit en modelleer die naderende dag nul in sy ontleding van bestaande gasbronne, maar stel dan nie ’n duidelike plan uiteen om dit te hanteer nie.”
“Dit merk op dat dit ‘taamlik dringend’ is om met plaaslike gasprodusente in gesprek te tree om bykomende toevoer te ontsluit, maar dit is nie ernstig betrokke by of daar genoeg is wat betyds getap kan word om dag nul te vermy nie, en ook nie met hoe dit toegang verkry kan word en na die werwe wat dit nodig het.”
Ondanks die erkenning dat die langtermynvisie van die meesterplan solied is, het Mavuso gesê dat ‘n visie vir gas voorsiening en -ontwikkeling vir die land op die land se mees dringende behoeftes moet fokus.
Sy het gesê dat industriële gas gebruikers met die regering in gesprek was om ‘n moontlike “dag nul” te vermy en die meesterplan kon ‘n duidelike plan uiteengesit het vir die regering en nywerheid om pogings te koördineer.
“Die feit dat dit nie die geval is nie, laat ‘n mens voel dat die DMRE eenvoudig nie die dreigende krisis ernstig genoeg opneem nie,” het sy gesê.
By die oorweging van die konsep Geïntegreerde Hulpbronplan (IRP), het Mauvso gesê dat die DMRE skynbaar reeds aansienlike openbare insette geïgnoreer het, met ‘n gebrek aan reaksie op insette wat ‘n toenemende kenmerk van die regering word.
