Klasaksiesaak van R60 miljard hopelik binnekort in die hof

‘n Regte stap in die rigting van geregtigheid is waarop honderde huiseienaars hoop. Die langverwagte R60 miljard klasaksie teen banke gaan na verwagting binnekort in die hof aangehoor word.

Hul huise is terggeneem deur banke hoofsaaklik weens van verbandbetalings wat gemis is. Die eiendomme is daarna vir ‘n fraksie van hul werklike waarde verkoop.

Advokaat Douglas Shaw, wat jare daaraan gewy het om hierdie en ander verwante sake te bou, het gesê die Gautengse hooggeregshof in Johannesburg is op die punt om ‘n datum vir die verhoor uit te reik.

Die saak is in 2020 aanhangig gemaak en daar was baie vertragings, maar daar word nou gehoop dat die hof binne die volgende paar maande sal besluit of dit as ‘n klasaksie gesertifiseer moet word of nie. Shaw het gesê hy glo dat die voormalige huiseienaars waarlik onredelike skade deur die banke ondergaan het.

Baie van hierdie mense se huise is opgeveil vir so min as 10% van hul markwaarde, en is al meer as ‘n dekade haweloos en behoeftig terwyl die banke hul skuld verhaal het.

Die meeste van hierdie mense is arm en kan nie hul verliese verhaal nadat hulle hul huise aan die banke, soos Absa, Standard Bank, FirstRand Bank en Nedbank, verloor het nie.

Sommige van diegene wat hul hoop op die hof vestig, het gesê hulle wag sedert 2016 vir een of ander geregtelike ingryping. “Ons wil net verseker ons saak word aangehoor en dat ons geregtigheid kry,” het een van die applikante gesê.

In hul aansoek vra hulle die hof om verskeie verskillende klasse te verteenwoordig. Dit sluit dié in wie se eiendomme vir meer as 10% onder markwaarde verkoop is.

Die banke het tot 2017 huise op baljuveilings verkoop, sonder ‘n reserweprys, wat tot aansienlike verliese gelei het en die eienaars na die veiling steeds groot bedrae aan die bank verskuldig is. In 2018 het die hof die reëls verander om reserwepryse in te sluit vir eiendomme wat deur ’n bank op ’n veiling verkoop word.

Hulle het gesê in die geval dat die banke aanspreeklik gehou word vir vorige verkope in teregstellings wat onregverdig verkry is, moet hulle behoorlik vergoed word.

Elkeen van die klaslede het op verskeie tye en op verskillende plekke verbandooreenkomste met die verweerde banke aangegaan, wat hofbevele vir hulle verkry het om die eiendomme by wyse van eksekusie te verkoop wanneer die mense agterstallig raak met hul verbandbetalings.

Die applikante betwis nie dat die banke in sekere gevalle geregtig is om eiendomme te verkoop in eksekusie met hul sekuriteit te verkoop nie. Hulle voel egter dat die banke die huise moes verkoop met ‘n reserweprys.

Hulle betwis egter die grondwetlikheid van die verkoop van eiendomme in eksekusie wanneer dit nie nodig is nie, of wanneer die verkoopprys wat aanvaar word, baie laer is as die markwaarde van die eiendom.

Hulle beweer dat die gemiddelde prys waarvoor eiendomme in eksekusie verkoop is, sowat 50% van die markwaarde was. In baie gevalle is eiendomme teen afslagpryse van sowat 10% van die markwaarde verkoop.

Trouens, daar is in hofstukke gesê, in sommige gevalle is eiendomme selfs vir pryse van so laag as R100 verkoop.

Die banke opponeer intussen die aansoek en hulle ontken enige oortreding. FirstRand Bank, in ‘n sentiment wat deur die ander banke gedeel word, het in sy opponerende stellings gesê daar is ‘n idee dat die banke eiendomme op veilings roekeloos en sonder inagneming van die eiendomseienaars verkoop, wat “eenvoudig nie waar is nie”.

FNB het gesê hy neem “alle redelike maatreëls om te verhoed dat eiendomme in eksekusie verkoop word”. Die bank het verklaar dat verbruikers van hul regte ingelig word, soos dat hulle ‘n “betalingsvakansie” mag neem as hulle agterstallig raak en dat hulle net as laaste uitweg terugkeer na die verkoop van ‘n eiendom in eksekusie.

Mense wat dink hulle kan dalk kwalifiseer om by die groepaksie aan te sluit, kan intussen ’n e-pos stuur na bankssoldmyhouse@bankinglawadvisor.co.za (indien hul huise reeds verkoop is) of e-pos now@bankinglawadvisor.co.za indien hul huise in die proses van verkoop word.

IOL

Maak 'n opvolg-bydrae

Jou e-posadres sal nie gepubliseer word nie. Verpligte velde word met * aangedui