Lindiwe Zulu wysig opmerkings wat gemaak is oor Sassa-betalings aan dooie mense

Sassa sê die meeste van die betalings is nie weens korrupsie nie, maar eerder omdat die dood nie aangemeld word voor die datum wat Sassa betalings vir die geaffekteerde persoon onttrek word nie.

Lindiwe Zulu, minister van maatskaplike ontwikkeling, se kantoor het kommentaar wat sy in die parlement gemaak het oor die onregmatige betaling van R140 miljoen se toelaes aan dooie begunstigdes verduidelik.

Die kantoor het Donderdag in ‘n skriftelike antwoord op ‘n parlementêre vraag deur Jacques Smalle van die DA gesê die SA Agentskap vir Maatskaplike Sekerheid (Sassa) het die afgelope drie boekjare meer as 70 000 oorlede maatskaplike toelae-begunstigdes “verkeerdelik betaal”.

Maar Sassa het gesê: “Soveel as wat ons bewus is van sommige korrupte aktiwiteite wat plaasvind, waarmee ons bedrog- en nakomingseenheid daagliks te doen het, kan ons bevestig dat die meeste van hierdie uitbetalings nie te wyte is aan korrupsie nie, maar eerder aan tydsberekening van aanmelding van sterftes deur die verantwoordelike familielede teenoor die datum waarop Sassa betalings vir die geaffekteerde kliënte onttrek.

“As deel van die normale proses vir maatskaplike toelae-betaling onttrek Sassa betalingsbegunstigde-besonderhede en vergelyk die besonderhede maandeliks met binnelandse sake. Die doel is om te toets of die begunstigdes nog lewe. Hierdie proses vind ongeveer die 22ste/23ste van elke maand plaas.

“In ‘n geval waar gevind word dat die kliënt oorlede is, word so ‘n rekord op die Sassa-stelsel gedeaktiveer voordat betaling onttrek word – geen geld word vir sulke kliënte gegenereer nie. Hierdie koppelvlakproses met binnelandse sake is geoutomatiseer,” het Paseka Letsatsi, woordvoerder, gesê.

Letsatsi het gesê toe ‘n begunstigde tuis gesterf het, is die agentskap eers oor hul dood gewaarsku nadat ‘n familielid dit by Sassa of binnelandse sake aangemeld het. Wanneer dit ná die verifikasiedatum plaasvind, “kan dit daartoe lei dat sommige betalings voortydig vrygestel word”.

Met betrekking tot die syfer van 75 000 wat Zulu genoem het, het Letsatsi gesê dit was oor ‘n lang tydperk.

“Van die 18 miljoen kliënte wat maandeliks deur Sassa betaal word, is daar gemiddeld 2 055 kliënte per maand wat in die afgelope drie jaar gesterf het wie se omstandighede nie in Sassa se beheer kon gewees het nie.”

Dit was “0,01% van die totale bevolking wat maandeliks deur Sassa betaal is”.

Letsatsi het bygevoeg dat Sassa saam met die departement van binnelandse sake werk om te verseker dat die stelsels verbind bly en dat ‘n “bedrogvoorkomingstrategie, in lyn met die nasionale strategie teen korrupsie, deur Sassa geïmplementeer is … om bewustheid te verhoog”.

Oor die afgelope drie boekjare het die Suid-Afrikaanse Agentskap vir Maatskaplike Sekerheid (SASSA) R140 miljoen aan dooie begunstigdes betaal.

Dit is onthul deur minister Lindiwe Zulu in ‘n skriftelike antwoord op ‘n parlementêre vraag, wat sê dat SASSA oor daardie drie jaar toelaes betaal het aan ongeveer 75 000 rekeninge wat aan dooie mense behoort.

Die Minister het herhaal dat haar departement hard werk om korrupsie by SASSA te beveg en die werkverrigting van sy stelsels te verbeter.

Hierdie verbetering is getoon in die dalende aantal dooie begunstigdes wat betaal word. Byvoorbeeld, in die 2023/24-boekjaar het SASSA 15 204 afgestorwe begunstigdes betaal vergeleke met 32 ​​920 in die 2021/22-boekjaar.

Met betrekking tot bedrae wat aan die oorledene betaal is, het SASSA R59 miljoen in die 2020/21 finansiële jaar betaal.

In 2022/2023 is nog R50 miljoen betaal – en in 2023/2024 het dit R31 miljoen aan dooie begunstigdes betaal.

Paseka Letsatsi, woordvoerder van SASSA, het gesê dit is belangrik om daarop te let dat hy nie dooie begunstigdes doelbewus betaal nie, maar eerder onderhewig is aan ‘n beswarende persoon by die departement van binnelandse sake om die dood van ontvangers te verifieer.

Hy het gesê in die meeste gevalle word die geld in die ontvanger se rekeninge inbetaal en deur familielede onttrek, wat beteken dat dit nie heeltemal vermors word nie.

SASSA kan nie die geld terugvra sodra dit verkeerdelik aan ‘n dooie begunstigde betaal is nie. Al wat dit kan doen is om die betalings te stop sodra die dood geverifieer is.

Sy departement is baie afhanklik van Binnelandse Sake om te verseker dat die dood van ontvangers aangemeld word en in die databasis ingevoer word, waarna SASSA dan die betalings kan staak.

Daar is egter ‘n groot probleem in landelike gebiede waar sterftes nie betyds aangemeld word nie en dus kan binnelandse sake nie die dood op versoek van SASSA verifieer nie.

“Ons, as SASSA, kan nie optree as die dood nie geverifieer word nie. Ons sal nooit weet dat die persoon oorlede is nie. Dit is eers nadat dit by Binnelandse Sake se databasis gevoeg is dat ons kan optree,” het Letsatsi verduidelik.

Hy het gesê SASSA werk nou saam met Binnelandse Sake om die stelsel te verbeter.

Minister Zulu het egter, ondanks verbeterings aan die stelsel, gesê daar is steeds gevalle waar iemand betaal word aangesien binnelandse sake bevestig hulle lewe, maar sodra die betaling gedoen is, word gevind dat die persoon dood is.

In hierdie geval vries SASSA die rekening en volg dan op met ‘n brief aan die naasbestaandes om die geld aan SASSA terug te gee.

In die meeste gevalle het die familielede reeds die geld gebruik. Dan volg SASSA ‘n skuldinvorderingsproses wat moeilik en duur is.

Maak 'n opvolg-bydrae

Jou e-posadres sal nie gepubliseer word nie. Verpligte velde word met * aangedui