‘Die NUK is ferm daaroor dat die ANC nie by voortydige leierskapgesprekke ingetrek moet word nie.’
Fikile Mbalula, sekretaris-generaal van die African National Congress (ANC), het gewaarsku dat enige partylid wat in die openbaar voornemens bespreek om leiersposisies te betwis voor die verkiesingskonferensie in 2027, dissiplinêre stappe in die gesig sal staar.
Mbalula het die media toegespreek oor die uitkomste van die ANC se Nasionale Uitvoerende Komitee (NUK) se vergadering wat Dinsdag by Luthuli-huis in Johannesburg gehou is.
ANC-lede verbied van 2027-konferensiepraatjies – Mbalula
Die ANC se sekretaris-generaal het bevestig dat die NUK beslis het dat geen lid betrokke mag wees by leierskapstryd, steunwerwing of selfbevordering wat verband hou met partyposisies in die aanloop tot die 2027 nasionale verkiesingskonferensie nie.
Sulke aktiwiteite sal slegs toegelaat word gedurende ‘n tydperk wat deur die sekretaris-generaal gespesifiseer en aangekondig sal word.
“Enige lid wat hierdie riglyn oortree deur deel te neem aan ongemagtigde leierskapswedstryde, sal dissiplinêre stappe in die gesig staar, aangesien sulke gedrag afbreuk doen aan die kritiese werk van die implementering van nasionale konferensie-resolusies en ons verkiesingsmanifes.
“Die NUK is ferm dat die ANC nie by voortydige leierskapgesprekke ingetrek moet word nie,” het Mbalula Dinsdag gesê.
Hy het verduidelik dat die ANC wil voorkom dat die opvolgdebat binne die party eskaleer, na aanleiding van adjunkpresident Paul Mashatile se kommentaar in ‘n onderhoud waarin hy sy bereidwilligheid uitgespreek het om nominasies van takke te aanvaar om president Cyril Ramaphosa op te volg.
“In terme van die ANC-reëls nou wil ons dit nie hê nie. Geen leier behoort sulke vrae te beantwoord nie,” het die ANC se sekretaris-generaal gesê.
Hy het erken dat Mashatile sy opmerkings gemaak het voor die NUK-resolusie.
Die ANC, volgens Mbalula, moet prioritiseer om die 2026 plaaslike regeringsverkiesing te wen en ‘n program van aksie te implementeer om die party te herbou.
“Ons het ‘n volstrekte meerderheid verloor, maar die grootste prioriteit van die ANC is wie ‘n leier word. Nee, ons kan dit nie toelaat nie. Ons het die streep getrek; as jy oor konferensies praat, sal jy sien. Ons sal na jou omsien,” het hy voortgegaan.
“Dit is nie dat mense in die ANC nie hierdie saak bespreek nie, want hulle is, die kritieke vraag is dat ons ‘n bespreking op die regte tyd moet open.”
Die NUK het ook besluit dat die verkiesingskomitee, onder leiding van oudpresident Kgalema Motlanthe, verantwoordelik sal wees om die invloed van geld in leierskapsverkiesings te bepaal.
ANC om medialekkasies te ondersoek
Mbalula het aangekondig dat die ANC ’n komitee sal saamstel om die uitlek van inligting van die NUK en Nasionale Werkkomitee (NWK) aan joernaliste en eksterne partye te ondersoek.
“Hierdie permanente komitee sal forensiese oudits doen van inligtinglekkasies deur NUK- en NWK-lede wat interne ANC-besluite en besprekings behels,” het hy aan verslaggewers gesê.
Die ANC se sekretaris-generaal het ontken dat die party lekkasies hokslaan.
“Ons hou nie vas op lekkasies nie. Ons verdedig die integriteit van die ANC. Dit is verkeerd vir ‘n gesiglose bron, hardlywig met faksionalisme … om die ANC op die hoogste vlak van die NUK te verdraai,” het Mbalula gesê.
“Hulle dink in hul gedagtes dat ons hulle nie sal vind nie, want daar is Popi Act, maar ons sal hulle leer.”
Hy het die onlangse uitlek van NUK-dokumente oor die naweek as voorbeeld genoem en gesê dat sulke optrede gelei het tot die persepsie dat die inhoud daarvan finale besluite verteenwoordig.
“Wanneer ons mense dokumente in die vergadering gee, word daardie dokumente aan bespreking onderwerp, dit is nie resolusies nie.”
Mbalula het beklemtoon dat die ANC nie verantwoordelik gehou kan word vir hierdie lekkasies aan die media nie.
“Dit ondermyn nie die vryheid van die pers nie, wat ons doen het niks met die pers te doen nie. Dit het iets te doen met mense wat die kommunikasiestrategie van die ANC en die posisie van die ANC in die samelewing ondermyn deur middel van wankommunikasie, wat besluite van die ANC verdraai,” het hy voortgegaan.
Mbalula oor ANC-lidmaatskap
Mbalula het opgemerk dat die NUK ‘n afname in ANC-lidmaatskap erken, en dit toegeskryf word aan “weglopers en ontwrigters”.
As deel van die ANC se hernuwingsprogram moet alle lede ’n motiveringsbrief indien waarin hulle verduidelik waarom hulle as terugkerende lede aanvaar moet word of as nuwe lede in die party se takke aanvaar moet word.
“Die ANC-proses in terme van lidmaatskap laat grondwetlik toe dat lidmaatskap verval.
“Ons sê dus dat dit nie net outomaties moet wees dat jy ná die verval van lidmaatskap net terugkom sonder om ‘n proses te ondergaan nie.
“Jy kan skryf of jy kan ondervra word omdat sommige mense nie kan skryf nie. Jy sal moet motiveer hoekom jy dink dit is vir jou belangrik om voort te gaan om ’n lid van die ANC te wees,” het hy gesê.
Die ANC-sekretaris-generaal het beklemtoon dat die motiveringsbriefvereiste “op geen manier ‘n straf is nie”.
Hy het bygevoeg dat aansluiting by die ANC nie by Luthuli-huis plaasvind nie.
“Mense word nie van hier af gewerf nie.”
