Suid-Afrikaners sal een minder openbare vakansiedag in 2025 kry – met die enigste troos dat die oorblywende vakansiedae meer langnaweke buite seisoen sal oplewer as in 2024.
Suid-Afrika het 14 openbare vakansiedae in 2024 gehad, met twee ‘ekstra’ dae wat van die 2024 nasionale verkiesing op 29 Mei gekom het, en ‘n waarnemingsdag vir Jeugdag, wat vanjaar op ‘n Sondag (16 Junie) geval het.
Die Wet op Openbare Vakansiedae (Wet No 36 van 1994) bepaal dat wanneer enige openbare vakansiedag op ‘n Sondag val, die Maandag wat daarop volg ook ‘n openbare vakansiedag sal wees.
Tipies lei dit tot een of meer ‘ekstra’ openbare vakansiedae in ‘n jaar, waar werkers meer kan verdien.
In 2025, terwyl daar een ‘ekstra’ openbare vakansiedag in die vooruitsig is vir die viering van Vryheidsdag (27 April en 28 April), word dit teëgewerk deur een van die ander openbare vakansiedae wat volgende jaar op ‘n Saterdag val (Vrouedag, 9). Augustus).
Openbare vakansiedae wat op ‘n Saterdag val, kry nie die waarnemingsdag soos met Sondagvakansies nie – wat beteken dat Suid-Afrikaners een dag minder sal hê (twee as jy die feit tel, sal daar geen bonus soos verkiesingsdag wees nie).
Dit beteken dat Suid-Afrika volgende jaar in effek die plat 12 dae van openbare vakansiedae sal hê – geen gratis aanbiedinge nie.
Een troos is miskien dat die openbare vakansiedae wat ons wel kry, ekonomies gesproke effens minder ontwrigtend sal wees.
Van die oorblywende openbare vakansiedae val sewe op ‘n Vrydag of Maandag, of skakel andersins saam om langnaweke te vorm.
Dit beteken die land gaan deur die jaar vyf langnaweke hê. Terwyl 2024 ook vyf langnaweke het, is die laaste een in Desember, wanneer baie besighede reeds vir die Feestyd gesluit het.
Daar was voorheen ‘n voorstel dat alle openbare vakansiedae in die land op ‘n Maandag of Vrydag gehou moet word, aangesien dit blykbaar baie minder ontwrigtend vir sakebedrywighede is (en dus meer voordelig vir die ekonomie is).
Die skoolkalender beplan reeds sy bepalings rondom openbare vakansiedae om ontwrigtings so ver moontlik te verminder.
Danksy die tydsberekening van openbare vakansiedae in 2025 sal Suid-Afrika net twee werklik ‘ontwrigtende’ pouses hê—op 1 Mei (Werkersdag), wat op Dinsdag land, en 24 September (Erfenisdag), wat in die middel van die week is.
Die Dag van Versoening (16 Desember) val ook op ‘n Dinsdag in 2025, maar soos hierbo is dit minder ontwrigtend soos in die middel van die maand, in die piek Feestyd.
Terwyl die meeste witboordjie-werkers in Suid-Afrika nie te bohaai is oor watter dae afdae is en of vakansiedae oor naweke val of nie, het die tydsberekening en toekenning van openbare vakansiedae ernstige implikasies vir besighede en werkers.
Enige besigheid wat werkers kragtens die Wet op Basiese Diensvoorwaardes (WBDV) in diens neem of wat andersins vir voordele ingevolge die Wet kwalifiseer, moet verseker dat werkers billik vergoed word vir die tyd wat hulle deesdae werk.
Indien ‘n werknemer op ‘n openbare vakansiedag werk – insluitend enige bykomende openbare vakansiedag wat verklaar word – moet hul werkgewer die bepalings van die WBDV in ag neem wanneer die bedrag bepaal word om hulle te betaal.
‘n Werkgewer moet veral oorweeg of die openbare vakansiedag op ‘n dag val waarop die werknemer normaalweg sou werk.
Indien die openbare vakansiedag val op ‘n dag waarop die werknemer normaalweg sou werk, en die werknemer werk op daardie openbare vakansiedag, dan is die werknemer geregtig om sy gewone loon vir die dag te verdubbel – of, indien groter, die werknemer se gewone loon vir die dag “plus die bedrag wat die werknemer verdien het vir die tyd wat op daardie dag gewerk is.
Indien die werknemer egter nie op die openbare vakansiedag werk nie, wat op ‘n dag val wat die werknemer gewoonlik sou werk, is die werknemer geregtig op hul gewone loon vir die dag.
