Terwyl inbrake en rooftogte die afgelope jaar in Suid-Afrika afgeneem het, vertel dit nie die volle storie nie, en sommige gebiede word harder deur misdadigers getref as ander.
Die Suid-Afrikaanse Polisiediens (SAPD) het die jongste misdaadstatistieke vir die eerste kwartaal van 2024/25, wat April tot Junie 2024 strek, gepubliseer.
Volgens die SAPD se data het inbrake by residensiële persele jaar-tot-jaar met 7,4% afgeneem.
Terwyl rooftogte met verswarende omstandighede by huise egter met net 0,2% op ‘n jaargrondslag toegeneem het, is dit byna 1,3% hoër as die tweede kwartaal.
Alhoewel soortgelyk van aard (kriminele betreding en diefstal), word inbrake en rooftogte onderskei deur die teenwoordigheid van die slagoffer.
Inbrake vind plaas wanneer ‘n dief wat van plan is om te steel ‘n huis binnegaan terwyl die slagoffer afwesig is, terwyl rooftogte plaasvind wanneer die slagoffer teenwoordig is en tydens die diefstal bedreig word.
Ondanks die jaar tot jaar afname, oortref inbrake steeds rooftogte in Suid-Afrika in getal, en is na dwelmverwante misdaad en aanranding, die grootste misdaadsubkategorie in die land.
Data wat by polisiestasies regoor die land vasgelê is, het 34 075 gevalle van huisbrake tussen April tot Junie 2024 aangeteken – ongeveer 379 voorvalle per dag. Intussen het die SAPD 5 641 huisrooftogte oor dieselfde tydperk aangeteken – of 63 elke dag.
Dit vertel egter nie die volle storie nie.
Stats SA het die jongste Slagoffers van Misdaad (VoC) opname gepubliseer, wat toon dat Suid-Afrika se misdaadstatistieke waarskynlik veel erger is as wat die polisiedepartement rapporteer.
Suid-Afrika se amptelike misdaadstatistieke is gebaseer op voorvalle of misdade wat by polisiestasies aangemeld is en misdade wat deur die polisie ontdek is. Dit beteken die data kan slegs die misdade weerspieël wat deur die amptelike proses gaan, wat baie misdade onverklaar laat.
Die VoC-opname, aan die ander kant, kyk na misdade deur die slagoffer se ervaring, insluitend die aansienlike aantal misdade wat nie in Suid-Afrika aangemeld word nie.
Die opname se data toon dat inbrake en rooftogte met onderskeidelik 4,6% en 7,2% van 2022/23 tot 2023/24 toegeneem het.
Dit toon ‘n toenemende neiging vir sowel inbrake as rooftogte in Suid-Afrika.
Die data dui verder daarop dat daar elke dag rofweg 94 167 inbrake en 17 417 rooftogte regoor Suid-Afrika plaasvind.
Kenners het gewaarsku dat sonpanele, gasbottels en hekmotors bo-aan die lys is van items wat in 2024 uit eiendomme in Suid-Afrika gesteel word.
Inbraak by ‘n residensiële persele
Nasionaal vind die meeste van die inbrake in Gauteng plaas uit die nege provinsies, met net minder as ‘n kwart (21,4%) van huisbrake in Suid-Afrika wat in die provinsie plaasvind.
Dit is nie verbasend nie aangesien dit die digsbevolkte provinsie in Suid-Afrika is en dus ‘n proporsionele hoeveelheid misdaad het.
In die Noord-Kaap, die skaars bevolkte provinsie in die land het die laagste aantal aangemelde inbrake (3,5%).
Byna elke provinsie in Suid-Afrika is egter verteenwoordig in die ‘top 10 slegste gebiede’-lys, en dit is Mankweng in Limpopo wat die meeste gevalle van inbrake getrek het, gevolg deur twee Natalse voorstede, Plessaer en Inanda, in tweede en derde plek.
Roof by ‘n residensiële persele
Luidens die SAPD-verslag het kontakmisdade, insluitend gewone roof en roof met verswarende omstandighede, die grootste misdaadkategorie uitgemaak, met 153 637 sake wat tussen April en Junie 2024 aangemeld is – wat met 2,6% toegeneem het vergeleke met dieselfde tydperk in 2023.
Kontakmisdaad verwys na misdade waarin die slagoffers die teiken van geweld is of gevalle waar die slagoffers in die omgewing van eiendom is wat misdadigers teiken en aan die gebruik van/of dreigemente van geweld deur oortreders onderwerp word, het die SAPD gesê.
‘n Subkategorie van kontakmisdade is roof met verswarende omstandighede, wat roof by residensiële persele insluit, gelys onder ‘Trio-misdade’ – insluitend motorkaping en roof op nie-residensiële persele.
Soos met inbrake, het Gauteng die hoogste aantal huisrooftogte (36,7%). Gauteng en sy gebiede neem egter die helfte van die plekke in die ‘top 10 slegste gebiede’-lys op.
Dit word gevolg deur KZN (21%) en die Oos-Kaap (10,4%). Die ergste plek vir rooftogte is New Brighton in die Oos-Kaap.
Dit word gevolg deur Tembisa (Gauteng) in die tweede plek en nog ‘n Oos-Kaapse voorstad, Kwazakele, in die derde plek.
