Oorstap en oorskakeling na ander politieke partye op die kaarte in die parlement, aangesien 10 afgedankte MK-party-LP’s ‘n hofaanbod begin het om nie net hul afdanking te betwis nie, maar ook te keer dat die speaker in hul plaasvervangers beëdig.
Parlementêre chaos dreig terwyl 10 uMkhonto weSizwe (MK) Party-LP’s die hof genader het om hul afdanking deur die partyleier, Jacob Zuma, te betwis.
Die LP’s meen hulle is afgedank om plek te maak vir EFF-lede wat oorgeloop het. Hulle kan nou “huise” in nuwe partye soek – wat die parlementêre vloer oopmaak.
Afgedankte MK-partylede gaan hof toe
Die 10 is op 7 Augustus deur Zuma afgedank, oënskynlik om plek te maak vir oorblywende EFF-oorlopers, insluitend Floyd Shivambu, Jimmy Manyi en ander wat na bewering op die punt staan om hul partye te verlaat vir MK.
Daar word bespiegel dat Shivambu as parlementêre leier van MK geoormerk word.
Die afgedankte LP’s, wat op 22 Junie in die parlement ingesweer is, gaan nie sonder ’n geveg toegee nie. Die Kaapstadse hooggeregshofsaak wat Maandagoggend deur die 10 aanhangig gemaak is, kan die parlement in chaos gooi. Hulle vra die hof om die besluit om hul lidmaatskap van MK te beëindig en die speaker van die parlement se besluit om hul lidmaatskap van die Nasionale Vergadering te beëindig, te hersien en tersyde te stel.
Die afgedankte LP’s bring ook ‘n tweede dringende aansoek om die speaker te verbied om hul MK-plaasvervangers in die Nasionale Vergadering in te sweer.
Hulle wil hê die hof moet verklaar dat hulle lede van MK bly totdat hul lidmaatskap wettiglik beëindig is. Hulle wil ook hê die hof moet hulle toelaat om as MK-LP’s in die parlement aan te bly, tensy hulle kies om by ’n ander party aan te sluit.
Prokureurs wat hulle verteenwoordig het aan die speaker geskryf en haar van die aksie in kennis gestel en gevra vir ‘n onderneming om nie enige plaasvervangende LP’s in te sweer totdat die saak in die hof beslis is nie. Indien suksesvol in hul hofaansoek, sal die 10 lede van die parlement bly en moontlik op soek wees na ‘n nuwe politieke tuiste.
Feitlik al die LP’s het hul werk prysgegee om in die parlement in Kaapstad setels op te neem en nou kan hulle sonder werk wees en hulself potensieël behoeftig vind. As al 10 defek, kan dit MK se parlementêre setelstelling van 53 tot 43 setels verminder.
Sou hulle na die EFF (met 38 setels) oorstap, sal dit die derde grootste party maak ná die ANC (157 setels) en DA (87 setels). Daar is ook ‘n moontlikheid dat daar na die ANC, DA of Inkatha Vryheidsparty oorgeloop kan word, wat SA se partypolitieke berekening in wanorde sou bring.
“Ons het by die [MK]-party en die Nasionale Vergadering aangesluit nadat versekering gegee is dat die party demokraties is en regeer sal word op ‘n wyse wat ooreenstem met die grondwet en die oppergesag van die reg,” sê die LP’s in hul hofaansoeke.
Afgedankte LP’s sê hulle het nooit bedank nie
Dokumente noem hulle as Thamzanqa Kuzwayo, Isaac Menyatso, Citron Motshegoe, Augastina Qwetha, Nomado Mgwebi, Ntombenhle Mkhize, Sydwell Masilela, France Mfiki, Senzo Dlamini en Agnes Mogotsi.
Die 10 sê hulle het nooit uit MK bedank nie en was lede met goeie aansien. Op 8 Augustus het die party ‘n persverklaring uitgereik wat redes vir die uitsetting van 12 LP’s gegee het.
“As MK het ons ‘n belofte aan ons mense gemaak dat ons parlementslede sal hê wat die samelewing sal reflekteer, wat presies is wat ons beoog om te bereik en sal voortgaan om dit te doen,” lui die verklaring.
Die persverklaring het voor die nasionale verkiesing in Mei gesê “die MK-party se Verkiesingskommissielys het bestaan uit saboteurs wat voortgegaan het om die OVK-stelsel met ‘n lys van vriende, familielede en bure te vul.”
Geen sulke beskuldigings is teen die 10 afgedankte LP’s gemaak nie, wat elkeen briewe van die speaker ontvang het waarin hulle ingelig is oor hul vervanging op grond van bedanking. Almal van hulle ontken hulle het bedank en sê geen prosesse is in hul beëindiging gevolg nie.
Onstuimige vorming van MK-party
Wat die storie kompliseer is dat MK nie ’n grondwet het nie, net ’n konsepweergawe wat nie deur die lede bekragtig is nie. Daar is ook nie ‘n gedragskode wat die regte norme, reëls en verantwoordelikhede uiteensit nie. Dit beteken ook daar is geen duidelike prosedures vir die dissiplinering van lede nie.
MK is vasbeslote dat hy alle interne prosesse gevolg het voor die verwydering van LP’s, van wie almal volgens hom ingelig is oor die party se voorneme om hulle te vervang.
Die party het ‘n kort en onstuimige geboorte gehad, wat gestig is net maande voor die nasionale verkiesing, wat daartoe gelei het dat hy 13,5% van die nasionale stemme gekry het. Partystigter Jabulani Khumalo is deur Zuma as leier verwyder. Hy het sy saak na die verkiesingshof geneem, waar hy sy veldtog verloor het om aan te bly.
