Die kantoor van die openbare beskermer voer aan Mkhwebane het geen reg op die gratifikasie gehad nie aangesien sy uit haar amp onthef is.
Busisiwe Mkhwebane se regspan het aangevoer dat die kantoor van die openbare beskermer wetlik verplig is om ‘n gratifikasie van R10 miljoen aan haar te betaal in ooreenstemming met die basiese voorwaardes van die Indiensnemingswet.
Mkhwebane was Maandag terug in die Gautengse hooggeregshof voor regter Omphemetse Mooki in haar dringende aansoek om uitbetaal te word wat aan haar toekom.
Terwyl vorige openbare beskermers ‘n einde-van-diens-gratifikasie ontvang het toe hulle hul amp verlaat het, in ooreenstemming met die diensvoorwaardes wat in 2002 deur die Nasionale Vergadering goedgekeur is, is die besluit om Mkhwebane se gratifikasie te weerhou ingelig deur ‘n regsmening wat verklaar het dat sy nie geregtig is op die R10 miljoen weens haar ontheffing uit die amp.
Mkhwebane is in September 2023 aangekla.
Die huidige openbare beskermer, advokaat Kholeka Gcaleka, het in haar beëdigde verklaring gesê Mkhwebane het geen reg op die remedie wat geëis word nie, aangesien sy nie die amp ontruim het nie, maar weens ernstige wangedrag en onbevoegdheid verwyder is.
Haar prokureur advokaat Dali Mpofu het egter aangevoer dat hulle vir die doel van die saak na Mkhwebane se diens as ‘n dienskontrak sal kyk.
“Die basiese voorwaardes van die Indiensnemingswet is hier van toepassing, want ons weet die Wet is van toepassing op almal behalwe daardie mense wat daarvan uitgesluit is soos lede van die intelligensie-dienste en daardie soort ding,” het hy gesê.
Mpofu het gesê die sentrale vraag in die saak is of daar ‘n “wettige of rasionele verduideliking” is vir die instelling van ‘n verbeurdverklaringsklousule wat ‘n openbare beskermer slegs op ‘n gratifikasie sal gee indien hulle nie aan sekere oortredings skuldig bevind word nie.
“Jy kan nie net ‘n verbeurdverklaringsklousule uitdink terwyl jy elke dag wat jy wakker word, aangaan nie. ’n Verbeuringsklousule is wat jy per definisie ’n strafbepaling noem. Dit is ‘n bepaling wat ‘n straf instel. Dit is hoekom dit ’n verbeurdverklaringsklousule genoem word, want jy verbeur dit wat opgeloop het.”
Mkhwebane het gesê sy wil haar gratifikasie hê omdat sy finansieël sukkel en aansienlik minder verdien in haar nuwe rol as ‘n LP van Ekonomiese Vryheidsvegters (EFF).
Sy is deur die Nasionale Vergadering aangekla net voordat haar sewe jaar nie-hernubare termyn in September verlede jaar geëindig het.
’n Artikel 194-komitee het aanbeveel dat sy aangekla word nadat sy aan wangedrag en onbevoegdheid tydens haar ampstermyn skuldig bevind is.
