Deel van die probleem is dat dit nie duidelik is aan wie Nsfas aanspreeklik is nie.
Die Nasionale Finansiële Hulpskema vir Studente (Nsfas) moes jare gelede geskrap gewees het, sê ’n voormalige studenteleier wat deel was van die #FeesMustFall-beweging.
Busisiwe Seabe, wat nou ‘n navorser by die Gautengse provinsiale wetgewer is, het gesê die beweging wou hê dat Nsfas geskrap word omdat dit nie die vermoë het om omsigtigheid aan die dag te lê om aansoekers se inligting te verifieer nie.
Dit was dus geen verrassing dat Nsfas 40 000 studente wat nie vir befondsing gekwalifiseer het nie, op bedrieglike wyse gefinansier het.
Dit het daartoe gelei dat baie arm studente wat wel vir befondsing gekwalifiseer het, uitgesluit is, het sy gesê.
“Die Nsfas het nie ‘n akkurate kontrole-en-balansstelsel om inligting te verifieer nie,” het Seabe gesê.
Tydens die #FeesMustFall-betogings het studente ‘n befondsingsmodel voorgelê wat sal werk as Nsfas geskrap word, het sy gesê.
“Ons wou hê universiteite moet doen wat Nsfas nie kon nie omdat hulle reeds ’n stelsel van verifikasie het.”
Die model “is ‘n befondsingsmodel wat vyf, 10 jaar gelede sou gewerk het en dit kan nou nog werk, wat verskillende sektore van die samelewing insluit en bymekaar bring wat die fondse, die middele en vermoë het om te verseker dat niemand agterbly in toegang kwaliteit gedekoloniseerde onderwys in universiteite”.
Sy het gesê: “Dit is nie net ‘n kwessie van studente wat vir Nsfas lieg nie, dit is ook ‘n kwessie van personeellede in Nsfas wat betaal word om sekere individue toe te laat om die stelsel te betree en daarby baat te vind.”
’n Voorbeeld hiervan was die Walter Sisulu Universiteit-student wat in 2017 op bedrieglike wyse R14 miljoen van Nsfas ontvang en R800 000 daarvan bestee het, het sy gesê.
Middel ontbreek
’n Student, wat gevra het om anoniem te bly, is deel van die vermiste middel.
Hy het ‘n werkende pa wat ‘n parkeerterrein by ‘n winkelsentrum besit en ‘n werklose ma.
Syne is moontlik deel van die 40 000 bedrieglike eise omdat hy sê hy het sy werkende pa uit die aansoek gelaat.
“Ek het vir Nsfas aansoek gedoen omdat my pa gesê het my fooie is te hoog. Hy kon bekostig om te betaal, maar sy inkomste wissel van tyd tot tyd, so hy het nie ‘n gewaarborgde inkomste nie.
“Hy wou dit nie waag nie, so ek het my ma se besonderhede gebruik om vir Nsfas aansoek te doen aangesien hulle tradisioneel getroud is en nie wettig nie.”
Seabe het gesê deel van die probleem is dat dit nie duidelik is aan wie Nsfas aanspreeklik is nie.
“Die ontbrekende middel word as te ryk geag vir Nsfas en te arm om hul eie studies te finansier, so die alternatiewe is beurse, nywerhede en studielenings.
“Maar omdat die werkloosheidsyfer so hoog is, word dit moeilik om in daardie bedrywe te werk of die lenings terug te betaal.
“Die ontbrekende middel is in ‘n onsekere posisie. Dit is ‘n gevaarlike en onsekere posisie.
“Maar daar moet meganismes en maniere wees waarop ons die vermiste middel kan fasiliteer en bystaan om toegang tot finansiering te verkry,” het sy gesê.
