Impala Platinum sê sy wesensverdienste vir die jaar geëindig 30 Junie sou na verwagting met soveel as 90% daal. Suid-Afrikaanse platinumgroepmetaleprodusente sukkel te midde van onderdrukte pryse, en Implats moes ook die koste van ‘n breë-gebaseerde swart ekonomiese bemagtigingstransaksie absorbeer.
Implats se afgelope boekjaar was ’n annus horribilis wat deur die ramp op 27 November 2023 geskend is waarin 13 van sy werknemers dood is toe die vervoerskag waarin hulle was skielik van ’n opgang na ’n dodelike afdraande omgekeer het.
Soos sy eweknieë, het die maatskappy ook te kampe gehad met verlaagde pryse van platinumgroepmetale (PGM) wat deur ‘n reeks faktore gedemp is, insluitend die trae vraag na petrol- en dieselmotors in die lig van hoë wêreldrentekoerse.
Boonop moes Implats koste absorbeer van ‘n breë-gebaseerde swart ekonomiese bemagtiging (B-BBEE)-transaksie wat verband hou met sy verkryging van Royal Bafokeng Platinum, ‘n belangrike herinnering dat sulke transaksies steeds ‘n maatskappy se winspunt kan tref terwyl dit waarde verwater vir bestaande aandeelhouers.
En die maatskappy het R488 miljoen se herstruktureringskoste aangegaan toe hy sy personeeltelling verminder het om laer pryse te trotseer. Maar dit het daarin geslaag om gedwonge afleggings te vermy, wat vakbonde rooi sou laat sien het.
“Natuurlike uitputting, tesame met herontplooiing, heropboupogings en die aanvaarding van vrywillige skeidingspakkette, het verseker dat geen werknemers met geweld afgelê is nie,” het die maatskappy gesê.
Die gevolg is dat sy volle jaarverdienste, wat hy middel September bekend gemaak sal word, van ‘n krans af sien val.
“Implats se wesensverdienste vir die tydperk sal na verwagting met tussen 85% en 90% afneem om tussen R1,9 miljard en R2,8 miljard te wees, terwyl WVPA na verwagting met tussen 86% en 90% sal daal om tussen 212 sent en 312 sent per aandeel,” het die maatskappy in ‘n handelsverklaring gesê.
Wesensverdienste, wat eenmalige items soos waardedalings uitwis, is die hoofmaatstaf van winsgewendheid op JSE-genoteerde maatskappye.
Implats se basiese verdienste sal intussen na verwagting in ‘n verlies van soveel as R17,8 miljard daal weens verskeie waardedalings wat deur lae pryse veroorsaak is.
Implats en sy eweknieë soos Anglo American Platinum is almal in ‘n posisie om terug te keer na ordentlike winste as en wanneer PGM-pryse herstel. Stygende vooruitsigte vir ‘n aansienlike Amerikaanse koersverlaging volgende maand behoort ondersteunend te wees, maar kommer dat die Amerikaanse ekonomie op ‘n afswaai afstuur omdat die Fed te lank gewag het om te begin snoei, is ‘n lomp sein vir PGM’e.
Implats se aandeelprys het Woensdag teen middaghandel met meer as 2% gestyg, ‘n teken dat die mark gereed was vir ‘n nog grimmiger handelsopdatering. En PGM-pryse het hierdie week ‘n paar ligte winste behaal.
Maar vir nou is daar geen groot korttermyn-ommeswaai vir Suid-Afrika se PGM-produsente gesien nie, wat gevolge vir die breër ekonomie inhou, insluitend werkskepping, harde valuta-uitvoerverdienste en belasting betaal. DM
