Suid-Afrikaanse finansiële owerhede en reguleerders neem geen gevangenes in hul strewe om die land vroeër eerder as later van die Financial Action Task Force-gryslys te kry nie.
Alhoewel die Nasionale Tesourie hoopvol is dat Suid-Afrika teen Junie volgende jaar van die gryslys verwyder kan word, is daar nog baie om te doen. Een van die uitstaande items is om die doeltreffende implementering van geteikende finansiële sanksies te verseker.
In die mees onlangse optrede het die Omsigtigheidsowerheid (PA) Sasfin Bank met ‘n netto boete van R160 miljoen geklap vir “historiese nie-nakoming” van sekere bepalings van die Wet op Finansiële Intelligensiesentrums. Die Omsigtigheidsowerheid het beklemtoon dat “die administratiewe sanksies nie opgelê is omdat gevind is dat Sasfin Bank transaksies gefasiliteer het wat geldwassery of die finansiering van terrorisme behels het nie”.
In ‘n verklaring vandeesweek aan aandeelhouers het die bank gesê die boetes hou verband met bewerings van historiese nie-nakoming binne Sasfin Bank se gestaakde buitelandsevalutabesigheid. “Sasfin het en gaan voort om proaktief en deursigtig met die relevante owerhede en reguleerders saam te werk,” lui die verklaring, en bygevoeg dat Sasfin regsadvies ingewin het en verdere vertoë oorweeg wat kan lei tot ‘n hersiening of appèl van die sanksies ingevolge die bepalings van die betrokke regulasies.
Sasfin se uitvoerende hoof, Michael Sassoon, het aan Daily Maverick gesê die PA-ondersoeke dek die tydperk 2014 tot 2022, maar die boetes het betrekking op beweerde oortredings wat hoofsaaklik in die tydperk tot 2019 plaasgevind het. “Die sanksie is op 1 Augustus uitgereik, maar dit is belangrik om daarop te let dat hierdie sanksies hoofsaaklik verband hou met bewerings van historiese nie-nakoming binne Sasfin Bank se gestaakde buitelandsevalutabesigheid, en hulle kan dus nie weer plaasvind nie.”
Die bank het lankal opgetree – alle geïmpliseerde werknemers is afgedank en kriminele sake is deur Sasfin geopen. Op ‘n vraag oor hoe betaling van die boete solvensieverhoudings kan beïnvloed, het Sassoon gesê indien die volle boetes betaal moet word, na die African Bank-vervreemding wat al die relevante regulatoriese goedkeurings ontvang het, sal die Sasfin-bank se kapitaaltoereikendheidsverhouding na verwagting tot ongeveer 20% versterk word wat ver bo die regulatoriese minimum is. ” Sasfin Bank sal voortgaan om ruim oortollige likiditeit te hou,” het hy gesê.
Bestuur het regsadvies ingewin en oorweeg verdere vertoë wat kan lei tot ‘n hersiening of appèl van die sanksies ingevolge die bepalings van die relevante regulasies, wat spesifiek ‘n appèlproses oorweeg.
Sasfin is laas in 2019 met ‘n boete van R500 000 deur die Omsigtigheidsowerheid getref en het ook ‘n opdrag gegee om regstellende stappe te neem vir die versuim om voldoende opleiding aan sekere werknemers te verskaf.
Die SAID staar tans ook ‘n skadevergoedingseis van R4,87 miljard in die gesig omdat sy kliënte versuim het om ware en akkurate belastingopenbaarmakings te maak. Oor daardie aangeleentheid sê Sassoon die sterkte van die regsmenings wat ontvang is, het die bestuur “vol vertroue gelaat dat die SAID-dagvaarding vir skadevergoeding geen meriete het nie, met ‘n baie geringe waarskynlikheid van sukses”. Indien dit die geval blyk te wees, sal die SAID skadevergoedingseise nie lei tot die erkenning van enige voorsiening nie en sal dit geen uitwerking op Sasfin se kapitaalposisie hê nie.
Twee ander maatskappye het vandeesmaand beboet
Die Suid-Afrikaanse Reserwebank (SARB) het vroeër vandeesmaand administratiewe sanksies op een dag (2 Augustus) op twee finansiëledienstemaatskappye ingestel.
Monarch Insurance is beboet vir nie-nakoming van die bepalings van die FIC-wet, na ‘n 2022-inspeksie. Die boete was R1 miljoen, met R200 000 voorwaardelik opgeskort vir drie jaar vanaf 10 Junie 2024.
Die nie-nakoming deur Monarch het ingesluit die versuim om by die Finansiële Intelligensiesentrum (FIC) as ‘n verantwoordbare instelling te registreer.
Die boete is in twee boetes van R500 000 elk verdeel. Die eerste was vir die versuim om sy opleidingsverpligtinge na te kom, deurdat dit versuim het om deurlopende opleiding teen geldwassery en die bekamping van die finansiering van terrorisme (AML/CFT) nakomingsopleiding aan sy werknemers te verskaf. Die PA het ‘n waarskuwing opgelê om nie die gedrag wat tot die nie-nakoming gelei het, te herhaal nie, en ‘n finansiële boete van R500 000, met R100 000 wat voorwaardelik vir drie jaar opgeskort is.
Die tweede boete was vir die versuim om sy risikobestuur- en nakomingsprogram (RMCP) voldoende te ontwikkel en te implementeer, insluitend om:
- Ontwikkel, dokumenteer, onderhou en implementeer ‘n RMCP;
- Identifiseer, assesseer, monitor, versag en bestuur sy geldwassery- en terreurfinansieringsrisiko’s; en
keur sy RMCP goed.
Die PA het bevestig dat Monarch saamgewerk het en die nodige regstellende stappe onderneem het om die geïdentifiseerde voldoeningstekorte aan te spreek en swakhede te beheer. Ook in hierdie geval het die PA beklemtoon dat Monarch nie betrokke was by en ook nie enige transaksies met betrekking tot geldwassery of die finansiering van terrorisme gefasiliteer het nie.
Op dieselfde dag (2 Augustus) het die SARB administratiewe sanksies teen Assupol Life opgelê vir nie-nakoming van die FIC-wet, na ‘n inspeksie in 2020. Assupol is met drie waarskuwings, ‘n berisping en ‘n totale finansiële boete van R4-miljoen uitgereik.
Die lewensversekeraar is beboet vir:
- Versuim om te voldoen aan sy kliënte-omsigtigheidsondersoek-verpligtinge (CDD) deurdat dit versuim het om CDD op aktiewe kliëntverhoudings, insluitend sy hoërisiko-gegradeerde kliënte, uit te voer. Die PA het ‘n waarskuwing opgelê om nie die optrede te herhaal nie, en ‘n finansiële boete van R1,5 miljoen;
- Versuim om rekordhoudingverpligtinge na te kom, deurdat dit versuim het om rekords te hou van die gemonsterde kliëntlêers. Die PA het ‘n waarskuwing opgelê om nie die gedrag wat tot die nie-nakoming gelei het te herhaal nie, en ‘n berisping;
- Versuim om sy RMCP voldoende te ontwikkel en te implementeer. Dit het die voldoende ontwikkeling, dokumentasie en/of implementering van prosesse en prosedures vir die identifikasie van voordelige eienaars van regspersone, trusts en vennootskappe ingesluit;
- voldoende ontwikkeling, dokumentasie en/of implementering van prosesse en prosedures om al sy kliënte aan boord te bekragtig;
- voldoende ontwikkeling, dokumentasie en/of implementering van prosesse en prosedures om te bepaal of ‘n voornemende kliënt ‘n huishoudelike prominente invloedryke persoon (DPIP) is, insluitend familielede en bekende nabye medewerkers;
- voldoende ontwikkeling, dokumentasie en/of implementering van prosesse en prosedures om voorsiening te maak vir die wyse waarop en plek waarop sy rekords gehou word;
- voldoende ontwikkeling, dokumentasie en/of implementering van ‘n risikograderingsraamwerk;
- en voldoende ontwikkeling, dokumentasie en/of implementering van sy RMCP deur nie die risikograderingskategorisering van kliënte as lae risiko moontlik te maak nie. Die PA het ‘n waarskuwing opgelê om nie die gedrag wat tot die nienakoming gelei het te herhaal nie, en ‘n finansiële boete van R2,5 miljoen opgelê.
Ashburton is in Februarie beboet
Ashburton, ‘n volfiliaal van die FirstRand-groep wat in Januarie vanjaar sowat R140 miljard se bates onder bestuur gehad het, is in Februarie vanjaar met ‘n boete van R16 miljoen deur die Finansiële Sektor Gedragsowerheid (FSCA) getref.
Daar is bevind dat die firma die FIC-wet oortree deur te versuim om die identiteit van sommige kliënte, insluitend voordelige eienaars van kliënte, te identifiseer en te verifieer.
Alhoewel Ashburton wel ‘n risikobestuur- en nakomingsprogram ontwikkel het, het dit nie uiteengesit hoe dit aan die FIC-wet sal voldoen wanneer dit kom by:
- Ondersoek komplekse of buitengewoon groot transaksies en ongewone patrone van transaksies;
- Uitvoer van omsigtigheidsondersoeke van kliënte wanneer Ashburton in die loop van ‘n besigheidsverhouding vermoed dat ‘n aktiwiteitstransaksie verdag of ongewoon is;
- Beëindiging van bestaande besigheidsverhoudings;
- Ashburton in staat stel om te bepaal wanneer ‘n transaksie of aktiwiteit aan die FIC rapporteerbaar is; en
- Implementering van die risikobestuur- en nakomingsprogram.
In ‘n antwoord op Daily Maverick se navrae, het Ashburton gesê hy het reeds ‘n regstellingsprogram begin om hierdie tekortkominge aan te spreek, en die eerste sleutelmylpale is bereik.
“Hierdie program sluit verbeterings aan Ashburton se finansiële misdaadbeleide en -raamwerke in, sowel as verbeterings aan sy kliënte-omsigtigheidsondersoeke en siftingsprosesse,” merk dit op, en voeg by dat die FSCA geen bewyse gevind het dat Ashburton enige transaksies wat terreurfinansiering of geldwassery behels het, gefasiliteer het nie.
“Ashburton se kliënte se fondse en beleggings word op geen manier hierdeur geraak nie. Ons ondersteun die FIC-wet ten volle en glo dat ’n robuuste regulatoriese omgewing van kardinale belang is om ons bedryf te beskerm, met inagneming van Suid-Afrika se gryslys,” sê Duzi Ndlovu, uitvoerende hoof van Ashburton Investments.
“Behoorlike omsigtigheidsondersoeke en keuring van kliënte is ook noodsaaklik om te help om verdagte en kriminele elemente wat die finansiële stelsel binnedring, te identifiseer en te versag. Dit maak dit veral belangrik vir instellings wat as deel van groot finansiëledienstegroepe funksioneer om ‘n verhoogde vlak van waaksaamheid te toon wanneer hulle hul finansiële misdaadrisiko’s bestuur,” het die FSCA gesê. DM
