Die Russies-Amerikaanse joernalis Alsu Kurmasheva is vir ses en ‘n half jaar tronk toe gestuur deur ‘n hof in die sentrale stad Kazan op ‘n aanklag van die verspreiding van vals inligting oor die Russiese weermag.
’n Redakteur van Radio Free Europe/Radio Liberty (RFE/RL) wat deur die VSA befonds word, het gesê die ma van twee is verlede Oktober in Rusland gearresteer omdat sy nie as ’n buitelandse agent geregistreer het nie.
Sy is Vrydag gevonnis, het hofamptenare gesê, dieselfde dag wat mede-Amerikaanse joernalis Evan Gershkovich vir 16 jaar tronk toe gestuur is vir spioenasie.
Me Kurmasheva ontken enige oortreding, en Stephen Capus, RFE/RL-president en HUB, het aan die AP-nuusagentskap gesê haar skuldigbevinding is “‘n bespotting van geregtigheid”.
“Dit is verby tyd vir hierdie Amerikaanse burger, ons dierbare kollega, om met haar liefdevolle familie herenig te word,” het mnr Capus bygevoeg.
In ‘n verklaring aan die BBC het haar man Pavel Butorin gesê: “Ek en die meisies weet Alsu het niks verkeerd gedoen nie. En die wêreld weet dit ook. Ons het haar tuis nodig.”
Kurmasheva het met joernaliste gepraat toe haar aanhouding in Mei verleng is, en gesê sy het sedert haar inhegtenisneming nog nie met haar twee dogters gepraat nie, en bygevoeg dat haar gesondheid besig is om te versleg.
Me Kurmasheva, wat beide Amerikaanse en Russiese burgerskap het, werk vir RFE/RL se Tatar-Bashkir-diens. Die twee tale is nou verwant en word deur inheemse volke in twee sentrale Russiese streke gepraat.
Me Kurmasheva se werk het gereeld gefokus op kwessies wat die etniese minderhede van sentraal-Rusland in die gesig staar.
Volgens RFE/RL het me Kurmasheva, wat in die Tsjeggiese Republiek woon, einde Mei verlede jaar na Kazan gereis vir ‘n gesinsnood. Sy is aangehou terwyl sy op haar terugvlug gewag het en haar Russiese en Amerikaanse paspoorte is gekonfiskeer. In Rusland is dit onwettig om te versuim om ‘n Amerikaanse paspoort te verklaar.
Sy is beboet, en maande later in hegtenis geneem op aanklag dat sy ‘n “buitelandse agent” is. In Desember, terwyl sy in aanhouding was, is sy getref met ‘n ernstiger klag van die verspreiding van vals inligting.
Daar word geglo dat haar skuldigbevinding gekoppel kan word aan ‘n boek wat sy in 2022 geredigeer het met die titel Saying No to War, wat onderhoude bevat met en stories van Russe wat teen die inval gekant is.
Onafhanklike Russiese media-organisasies en persvryheidswaghonde sê onderdrukkende wette word gereeld deur Russiese owerhede gebruik om joernaliste te teister en onafhanklike beriggewing te smoor.
Die situasie het vererger sedert die inval in die Oekraïne, met die aanklag van “vals inligting” wat algemeen gebruik word om kritiek op die oorlog uit te roei.
Die aanklag is kort ná 24 Februarie 2024 deur Rusland se rubberstempelparlement gejaag – die dag toe Moskou sy inval in die Oekraïne begin het.
Dmitri Peskov, woordvoerder van die Kremlin, het destyds gesê dit is “dringend nodig weens die absoluut ongekende inligtingsoorlog wat teen ons land gevoer is”.
Rusland is daarvan beskuldig dat hulle Amerikaanse burgers “opgegaar” het om as ruilskyfies te gebruik om die vrylating van Kremlin-bondgenote wat in die buiteland gevange gehou is, te verseker.
Mnr Gershkovich se vonnisoplegging Vrydag het bespiegelinge laat ontstaan oor ‘n moontlike ruil met Russiese gevangenes wat in buitelandse tronke aangehou word. Die spoed van sy skuldigbevinding het sommige waarnemers laat glo dat ‘n uitruiling op hande was. Volgens Russiese geregtelike praktyk vereis ‘n uitruil gewoonlik dat ‘n uitspraak reeds in plek is.
Maar terwyl ‘n moontlike ruil vir mnr Gershkovich deur die Russiese president Vladimir Putin genoem is tydens ‘n onderhoud met die Amerikaanse joernalis Tucker Carlson in Februarie, is me Kurmasheva se lot minder duidelik.
