Nadat Maungo Mokgoje op 16 ‘n kalf ontvang het, het hy ‘n dekade later teruggekeer huis toe om sy familie se plaas te laat herleef. Nou kombineer hy sy besigheidsvaardighede met sy passie vir boerdery om sy kudde te laat groei en sy nalatenskap te eer.
Maungo Mokgoje van Kuruman in die Noord-Kaap is op 16-jarige ouderdom deur sy oom, Tiroyaone Mokgoje, ‘n kalf gegee. Dit het sy plig geword om toesig te hou oor die kalf se ontwikkeling, om sy gesonde groei te verseker deur voldoende voeding, voldoende hidrasie en konsekwente sorg te verskaf. Soms het hy ook tyd spandeer om met die kalf te speel of te versorg.
Vir ‘n jong seun van sy ouderdom, nog op skool, was dit ‘n groot verantwoordelikheid, maar Mokgoje het hom glad nie daaraan gesteur nie. Hy het genoeg ooms—ook boere—om hom gehad om hom raad te gee.
“Alles waarop my grootouers se lewensbestaan staatgemaak het, was boerdery, insluitend gewasse en vee soos beeste, bokke, skape en perde. My passie vir boerdery het ontwikkel daaruit om daarby betrokke te wees.”
Nie lank nadat hy egter ‘n kalf geskenk is, het Mokgoje die dorpie verlaat om by sy ma te gaan woon, en daarom het hy sy oom opdrag gegee om vir hom na sy dier om te sien. Hy het redelik in beheer gevoel en vir sy oom gesê om vir sy kalf te sorg terwyl hy weg is.
Hy het jare later teruggekeer, nadat hy sy matriek voltooi het en ‘n nasionale diploma in besigheidsadministrasie van Richfield Graduate Institute of Technology verwerf het, tesame met werkservaring as ‘n intern by Edcon in Johannesburg. Teen die tyd dat hy by die huis teruggekeer het, het Mokgoje se kalf konsekwent oor ‘n tydperk van ses jaar geboorte gegee en ses kalwers opgelewer.
Met ’n groter trop het hy sy eie kraal begin en albei sy ooms, Tiroyaone en Onkokame, het hom met boerderyvoorligting ondersteun. Dit was die begin van The Cruise Ranch Farming and Projects.
Vandag besit hy 14 beeste, wat ‘n mengsel van Simbra- en Charolais-beeste is. Die familie boer op ‘n plaas van 1262 hektaar wat van sy oorlede grootouers, Kgotlaitsile en Johanna Mokgoje, geërf is.
Dit is egter in verskeie kampe vir verskillende boerdery-ondernemings verdeel. Mokgoje sê sy grootouers het ook Simbra- en Charolais-beeste geteel omdat hulle in die eienskappe van dié diere geglo het.
“Simbra is bekend vir sy veerkragtigheid en fisiese eienskappe, wat dit goed geskik maak om onder strawwe klimaatstoestande te boer,” verduidelik Mokgoje.
“Intussen is Charolais die beste ras vir die produksie van swaargewigkalwers wat hoër pryse behaal. Hulle produseer ook swaar kalwers met maklike kalwing vir die moeders,” voeg hy by.
Mokgoje sê hy is hard aan die werk om sy kudde nog groter te laat groei.
“Vir enige manlike kalwers wat uit hierdie koei gebore is sedert sy begin teel het, sal ek my oom vra om dit met my te ruil vir vroulike diere. Ek het inentingsprogramme wat ek gebruik om siektes te voorkom, en daar is verskeie antibiotika beskikbaar vir alle siektes.”
Om sy boerdery te ondersteun, het hy ‘n skoonmaakmaatskappy genaamd The Cruise Hygiene and Cleaning Services begin.
“Om finansiële onstabiliteit te vermy, het ek ‘n klein skoonmaakbesigheid bykomend tot my boerdery begin om verskeie bronne van inkomste te hê,” sê Mokgoje.
Hy het ‘n motor by sy oom Matshidiso Mokgoje geleen en ‘n stofsuier by sy tante Ontlametse Mosielele. “Ek het besef dat om sonder finansiële ondersteuning te begin, dit amper onmoontlik maak.”
Mokgoje het sedert begin vanjaar groenmielies op ’n klein stuk grond begin plant om sy veevoer te help aanvul. Hy besit ook vier perde, wat hy vir vervoer gebruik. Mokgoje verduidelik dat sy grootste uitdaging is om nie sy eie bul te hê nie, wat die vordering van sy besigheid belemmer.
Hy voeg by: “As ek my eie bul gehad het, glo ek ek kon meer uitgebrei het as waar ek nou is.”
Mokgoje sê hy verkoop die meeste van sy beeste op veilings en ook deur individuele verkope aan mense wat vir geleenthede wil slag.
Mokgoje wil sy veehoewe uitbrei en glo dat sy kwalifikasies nuttig was om sy besigheid te bestuur, veral met papierwerk.
